Retrospektywa Heleny Třeštíkovej tylko w ramach festiwalu online

Legendarna reżyserka, która dokumentuje czeską codzienność już od czterech dekad, po raz kolejny zagości na Millennium Docs Against Gravity. Tym razem festiwal premierowo pokaże w ramach części online, która potrwa do 3 października na mdag.pl jej najnowszy film - „Anny” - oraz cztery wcześniejsze projekty - „Forman vs. Forman, „Prywatny wszechświat”, „René” oraz „Katkę”. 

Gdyby obliczyć, ile średnio lat Třeštíková pracuje nad jednym filmem, pewnie wyszłoby ich co najmniej naście.  Jej autorska metoda, polegająca na towarzyszeniu swoim (nieoczywistym) bohaterom na przestrzeni wielu lat, przynosi owoce w postaci unikatowej kroniki jednostkowego życia, a niekiedy i dokumentacji całej epoki historycznej. W swoim ostatnim dziele – „Anny” – rejestruje przez 16 lat dzieje praskiej pracownicy seksualnej, którą ekonomia i trudna sytuacja rodzinna wygnała  na ulice w wieku 46 lat. Niezwykle konsekwentny w formie i tonie film ukazuje cenę, jaką klasa robotnicza byłych krajów komunistycznych musiała zapłacić po ustrojowej transformacji. Třeštíková podniosła zgrzebną środkowoeuropejską rzeczywistość do chwytającej za gardło rangi metafory.

W ramach onlajnowej części 18. edycji MDAG powrócimy do poprzednich filmów czeskiej mistrzyni dokumentalistyki.

Zaprezentujemy film „Forman vs. Forman” (2019), który współtworzyła ze swoim wieloletnim współpracownikiem Jakubem Hejną. Powstał wielowymiarowy, niekiedy boleśnie szczery portret Miloša Formana – reżysera uważanego za czeski skarb narodowy, zdobywcy aż 13 Oscarów, oparty przeważnie na archiwaliach jeszcze przed emigracją kultowego twórcy do USA. Film miał polską premierę kinową podczas zeszłorocznej edycji MDAG.

W tym roku nasi widzowie będą mogli również obejrzeć najsłynniejsze dzieło Třeštíkovej – porażający „Prywatny wszechświat” (2012), w którym śledzimy losy przeciętnej czeskiej pary - niejakiego Petra Kettnera i Jany Pfefferovej (prywatnie przyjaciółki Třeštíkovej) , od narodzin ich pierwszego syna Honzy w 1975 roku przez kolejne 37 (!) lat. Być może po obejrzeniu tego filmu znajdą się wśród widzów MDAG osoby, które postanowią regularnie rejestrować swoje własne rodzinne życie.

Projekcje filmu "Prywatny wszechświat" w ramach festiwalu online realizowane w partnerstwie z Towarzystwem Przyjaciół Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie w związku z projektem Polskie Archiwum Filmów Domowych.

Podczas Festiwalu udostępnimy również „René” (2008) , w którym Helena towarzyszy swojemu bohaterowi z kamerą przez 20 lat. Dzieło to jest hipnotycznym, rozpisanym na wiele aktów, zapisem rodzenia się patologicznej, aspołecznej osobowości, i znakomitym przykładem na to, że Czeszka lubuje się w wyszukiwaniu tzw. trudnych bohaterów, często wyrzutków społeczeństwa. Tu obserwuje nastolatka z rozbitej rodziny, który w wieku 15 lat po raz pierwszy trafia za kratki, gdzie ostatecznie spędza większość swego dorosłego życia. W trakcie oglądania tego niezwykle poruszającego filmu rodzi się też pytanie o to, w jakim stopniu Helena i René wpłynęli nawzajem na swoje życie - przez te wszystkie lata Třeštíková poznała chłopaka lepiej niż jego własna matka…

Na mdag.pl będzie można także obejrzeć „Katkę” (2010) – studium trzynastoletniej walki z uzależnieniem od heroiny, które rozpoczęło się u tytułowej, zjawiskowo pięknej bohaterki w wieku 19 lat, i doprowadziło m.in. do odebrania jej praw rodzicielskich do opieki nad kilkumiesięczną córeczką.